jeneverbes

De jeneverbes is een van de weinige coniferen die van nature bij ons in de buurt voorkomt. De naam jeneverbes is eigenlijk een verbastering van het Latijnse juniperus, wat weer een samenstelling is van junior en parere, letterlijk: de jongeren verschijnen. De jonge vruchten van de boom verschijnen namelijk al als de rijpe vruchten nog niet van de boom zijn afgevallen. Is er verder een relatie met de welbekende drank jenever? Zeker, de kegelvormige vruchten zijn een van de basisingrediënten jenever.

De jeneverbes is een inheemse plant in veel landen op het Noordelijk halfrond. In de middeleeuwen was de jeneverbes het symbool van kuisheid. Afgebeeld worden op een schilderij met een jeneverbes op de achtergrond was dus een prima en deugdzame combinatie. Zo is er een schilderij van Leonardo da Vinci bekend, het portret van de vrouwe Ginevera de Benci, waar dit het geval is. Ginevera is overigens ook een verwijzing naar de jeneverbes. De naam Jennifer is hiervan ook afgeleid.

Het gebruik van de jeneverbes

Het bekendste product waarin de vruchten van de jeneverbes als smaakmaker worden verwerkt is natuurlijk jenever, maar ze worden ook gebruikt bij een andere drank: Bénédictine. De gedroogde kegelvruchten van de jeneverbes worden ook verwerkt als specerij in marinades, bijvoorbeeld bij wild, of in zuurkool. Ook de bladeren van de jeneverbes kunnen gebruikt worden bij het grillen en geven vis een heerlijke geur. Deze geur wordt veroorzaakt door oliën, die de jeneverbes ook erg interessant maken om te verwerken tot badolie.

Waar kun je de jeneverbes vinden?

Zoals gezegd komt de jeneverbes voor op het noordelijk halfrond en is in een inheemse soot in Nederland. In principe komt de boom dus in het hele land voor. Jeneverbes-bossen zijn te vinden op de Veluwe en in Drenthe. De jeneverbes komt elders vooral als solitaire struiken voor. De boom kwam algemeen voor, maar de populatie hiervan neemt de laatste tijd wel sterk af. Dit is dan ook van de redenen dat de jeneverbes op de lijst van beschermde boomsoorten staat in Nederland. Elders in de wereld, in Canada of Azië komen jeneverbesbossen gelukkig nog veelvuldig voor.