Moestuin in de stad

Naast het kweken van groente in de al langer bestaande volkstuintjes wordt er steeds vaker een deel van een gewone tuin gebruikt als moestuin en ook tuinieren op het balkon - al dan niet verticaal - wordt steeds populairder. Het is een serieuze trend, volgens wetenschappelijk onderzoek is de mens 'biofiel': we hebben levende dingen nodig in onze omgeving. Een moestuin in de stad zorgt niet alleen voor verse en gezonde voeding, maar een groene omgeving is ook goed voor ons algemeen welbevinden. 

Een moestuin beginnen

Als je met een moestuin wilt beginnen, houd dan rekening met deze punten:

• De plek: belangrijk is dat er per dag minimaal 6 uur zon is en dat er beschutting is tegen koude wind. De grond kan met mest, kalk of stikstof worden verrijkt en aangepast aan de groente die je wilt telen.
• De grootte: begin vooral klein. Een te grote moestuin die je niet goed bij kunt houden, werkt alleen maar frustrerend. 
• Welke groentes: begin met eenvoudig te kweken groentes als sla, bieten, worteltjes, andijvie en courgettes. Vergeet ook de kruiden niet. Deze zijn meestal gemakkelijk te telen. 
• En tot slot: teel niet te veel, houd de hoeveelheden én het aantal groentes beperkt.
• Een moestuin onderhouden

Het ligt natuurlijk aan de grootte van je moestuin maar als je elke dag een uurtje wat doet valt het onderhoudt reuze mee. Het belangrijkste is het weghalen van onkruid en in droge periodes voldoende water geven. Ook het regelmatig controleren op ziektes en plagen is belangrijk.

​Met welke groente beginnen?

​Er zijn veel heel verschillende soorten groenten waar je mee zou kunnen beginnen. Echter voor de beginnende tuinder  is zijn de volgende groenten makkelijke en leuk te doen

• Radijs
• Sla
• Dopwerten
• Bieten
• Rucola
• Snijbiet
• Prei

Vergeten groenten

​Er zijn tientallen vergeten groenten. Sommige groenten zijn meer vergeten dan anderen. Ooit stonden deze groente regelmatig op het menu van veel  mensen in Nederland. 

​Voorbeelden van vergeten groenten zijn:

• ​Pastinaak
• Aardpeer
• Rammenas
• Koolrabi
• Snijbiet
• Peterseliewortel
• Pastinaak
• Schorseneren
• Postelein

De geschiedenis van de moestuin

De eerste mensen waren jagers en verzamelaars: ze haalden hun eten uit de natuur en trokken van plek naar plek. Rond 10.000 jaar voor het begin van onze jaartelling werd in het Midden-Oosten een manier ontdekt om groenten en granen te telen. In de Romeinse tijd waren er in Europa overal tuintjes te vinden waarin kolen, wilde wortelen en peulgroenten groeiden. Later werden er moestuinen aangelegd bij kastelen en kloosters. De Potager du Roi(aangelegd tussen 1678 en 1683) van Lodewijk XIV in Versailles, is een tuin met verschillende vakken voor groenten en kruiden. Deze tuin wordt wel gezien als het archetype van de huidige moestuin. 

​Historische moestuinen

​Historische moestuinen bij landgoederen en kastelen waren veilige plekken gericht op het telen van groenten, kruiden, fruit en bloemen. Dit kon zijn voor voedsel maar ook voor medicijnen. In de meeste gevallen zijn deze tuinen verwaarloosd tot terreinen met onkruid of bijvoorbeeld kerstbomen. 

​Het paradijs

​De mens werd geplaatst in de omheinde hof, tuin of het paradijs nadat God de natuur had geschapen; en Hij plaatste de mens in de Hof van Eden. 

​De middeleeuwen

​In de tuingeschiedenis komen de volgende tuinen voor in de middeleeuwen.:

​De kloostertuin

​​Binnen de kloostermuren liggen verschillende soorten tuinen:

• ​kruisgangtuin
• medicinale kruidentuin
• boomgaard
• begraafplaats
• groentetuin

​De drie kruisgangen zijn vierkant en door een padenkruis in vier gedeelte verdeeld. De medicinale kruidentuin is opgedeeld in twee maal langwerkpigge bedden. De groentetuin is ook rechthoekig, opgedeeld in achtien bedden. Rondom een klooster was vaak een muur voor de veiligheid.

​De lusthof of kasteeltuin
​
​De lusttuin is een vierkant stuk grasland, omrand met kruiden en bloemen. (Fruit)bomen stonden aan de zuid- en westkant. De kasteeltuin had een lengte van 100 x 100 vaam. Eén vaam is de lengte van uitgestrekte armen citca 1,75 meter. De tuin heeft een verborgen, kleine deur, met op de muren beeltenissen van de deugden van de mens.  

Voorbeelden in het heden

Een overzicht van verschillende historische moestuinen

• ​De ommuurde Tuin op Oranje Nassau's Oord, Renkum
• Warmoeshof bij Rijksmuseum Muiderslot, Muiden
• Moestuin bij Kasteel Groeneveld
• Collectietuin Blaauw op landgoed Gooilust
• Landgoed Vollenhove te Maartendijk, De Bilt
• Landgoed Twickel
• De Oude moestuin op Landgoed Brakel​